အြန္လိုင္းေပၚတြင္ မမွ်၀င္သင့္ေသာ ကုိယ္ပုိင္အခ်က္အလက္မ်ား(၂)

တကယ္ေတာ့ အြန္လိုင္းေပၚမွာ ပဲ ရင္းႏီွးခင္မင္ေတြ႕ဆံုရသူေတြဟာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသူေတြလို႔ သတ္မွတ္ လို႔မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အြန္လိုင္း ေပၚမွာ ေရွာင္သင့္တဲ့အခ်က္ ၁ဝ ခ်က္ ကို တင္ျပရာမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့အပတ္က အခ်က္ငါးခ်က္ကို တင္ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒီတစ္ပတ္ မွာေတာ့ က်န္တဲ့ငါးခ်က္ ကို ဆက္လက္ေလ့လာေတြးဆ ဆင္ျခင္လိုက္ရေအာင္ေနာ္။

၅။ မိမိလိပ္စာႏွင့္ ဖုန္းနံပါတ္
အင္တာနက္လူမႈကြန္ရက္မ်ား အသံုးျပဳရာ၌ အထူးသတိျပဳသင့္ေသာ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ နံပါတ္တစ္အခ်က္ ျဖစ္သည္။ မိမိ၏ လိပ္စာႏွင့္ ဖုန္း နံပါတ္ကို လူမႈကြန္ရက္တစ္ခုခုေပၚတြင္ လူအမ်ားကို ေပးသိထားမိသည္ဆိုပါက မျမင္ႏိုင္ေသာ အႏၲရာယ္ကို လက္ယပ္ေခၚထားမိသလိုျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ကံတရားဆိုသည္ကလည္း မည္သို႔မွ်မွန္းဆ ထား၍မရသည့္ အရာ ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ အကယ္၍ မိမိကသာ လိပ္စာႏွင့္ဖုန္းနံပါတ္မ်ားကို အလြယ္တကူေပးထားမိပါလွ်င္ အႏၲရာယ္ျပဳႏုိင္သူမ်ားကို မိမိထံတန္းမတ္စြာေရာက္လာႏိုင္ေစမည့္ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားကို မိမိကိုယ္တိုင္ ေပးထား လိုက္မိသည့္အလားျဖစ္ လာႏိုင္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အြန္လိုင္းလူမႈကြန္ရက္မ်ားေပၚမွ ရွာေဖြေတြ႕ရွိေသာ လိပ္စာႏွင့္ ဖုန္းနံပါတ္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ ျဖစ္ပြားေပၚ ေပါက္ခဲ့ေသာ ေဖာက္ထြင္းမႈမ်ား၊ ျပန္ေပးဆြဲမႈမ်ား၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား စသည္ျဖင့္ မၾကာခဏေတြ႕ရတတ္ သျဖင့္ လူမႈကြန္ ရက္မ်ားေပၚတြင္ မလိုအပ္ဘဲ လိပ္စာႏွင့္ဖုန္းနံပါတ္ မ်ားကို ေပးသိ ထားျခင္းမ်ိဳးကို လံုးဝ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါသည္။ လိုအပ္၍ လိပ္စာႏွင့္ ဖုန္းနံပါတ္တစ္ခုခုကို တစ္စံုတစ္ေယာက္အား ေပး ရမည္ ဆိုပါကလည္း ယခင္နည္းအတိုင္း မက္ေဆ့ခ်္ေပးပို႔ျခင္းႏွင့္ အီးေမးလ္ အသံုးျပဳျခင္းတို႔ကိုသာ ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။

၄။ မိမိ၏ေငြေရးေၾကးေရး အေျခအေန
မိမိ၏ဘဏ္အပ္ေငြမ်ားအေၾကာင္း၊ စေတာ့ရွယ္ယာမ်ားအေၾကာင္းစသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို မည္သူမွ် လူမႈ ကြန္ရက္ ေပၚတြင္ အသိေပးၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ထင္ေကာင္းထင္ႏိုင္ပါ လိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာလူအမ်ိဳးအစား မ်ားအေနျဖင့္မူ ယင္းသို႔ေသာ ကိစၥမ်ားကို တစ္ဦးတည္းသိဖြယ္ သို႔မဟုတ္ မိသားစုကိစၥဟု မမွတ္ယူၾကဘဲ တစ္ကမၻာလံုး အား အသိေပးထားတတ္ၾကသည္။ မိမိ၏ ဘဏ္စာရင္းမ်ားအေၾကာင္း၊ ကုမၸဏီ ရွယ္ယာမ်ား အေၾကာင္း၊ လုပ္ငန္းကိစၥႏွင့္ ဆိုင္ေသာ ေငြေၾကးအေျခအေနမ်ားအေၾကာင္း အားလံုး သို႔မဟုတ္ တခ်ိဳ႕တစ္ဝက္ ကိုမသိမသာ၊ တခ်ိဳ႕ကသိသိသာသာ ပင္ လူမႈကြန္ရက္မ်ားေပၚတြင္ ေဖာ္ျပ ထားမိတတ္ၾကသည္။ ယင္းသည္ လည္းမွန္းဆ၍ မရေသာအႏၲရာယ္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ဖိတ္ေခၚမိသလိုျဖစ္ တတ္ပါသည္။ မိမိ၏ ဘဏ္စာရင္း အေၾကာင္းမွ အစျပဳ၍ အခ်ိဳ႕ေငြေၾကး ဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကို မိမိ၏ ေန႔စဥ္ တင္လိုက္ေသာ Status မ်ားတြင္ လည္းေကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ပါကလည္း မိတ္ေဆြမ်ား၏ Status မ်ားတြင္ မသိလိုက္မသိ ဘာသာေရးလိုက္မိေသာ Comment မ်ားတြင္လည္းေကာင္း သတင္းစေပးလိုက္မိသလိုျဖစ္တတ္ ေသး သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ အြန္လိုင္း လူမႈကြန္ရက္မ်ားေပၚတြင္ ေနထိုင္ခ်ိန္တြင္ မိမိ၏သတိကိုလည္း လက္ကိုင္ အၿမဲျပဳထား သင့္ေၾကာင္း အြန္လိုင္းမွ တစ္ဆင့္ ရရွိသြားေသာသတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားက သတိေပးလ်က္ရွိ ေနပါသည္။ ဘဏ္စာရင္း၊ ခရက္ဒစ္ကတ္၊ စေတာ့ရွယ္ယာ စသည့္ေငြ ေၾကးဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္ အအံုမ်ား ပိုမိုထြန္းကားေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ယင္းျဖစ္ရပ္မ်ိဳးမ်ားအျဖစ္မ်ားတတ္ ပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အင္တာ နက္ေပၚမွ လူမႈ ကြန္ရက္မ်ားဆိုသည္မွာ သတိမျပတ္ေစဘဲ အသံုးခ်တတ္လွ်င္ အႏၲရာယ္ကိုေရွာင္ကြင္းႏိုင္ၿပီး မိမိအတြက္ အက်ိဳးမ်ားႏိုင္မည့္ ဗဟု သုတရင္းျမစ္မ်ားပင္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါ သည္။

၃။ မိမိအေကာင့္ Password
Facebook အေကာင့္၊ Twitter အေကာင့္၊ သို႔မဟုတ္ပါကလည္း အျခားမိမိအသံုးျပဳေနက် (အသံုးျပဳေန က်မဟုတ္ပါက လည္း ရံဖန္ရံခါ အသံုးျပဳတတ္ေသာ)အြန္လိုင္းလူမႈကြန္ ရက္အေကာင့္ Account တစ္ခုခု၏ စကားဝွက္ Password သို႔မဟုတ္ အီးေမးလ္ Password ကို လူမႈကြန္ ရက္ေပၚတြင္ အသိေပးလိုက္မိျခင္း သည္ လြန္စြာအႏၲရာယ္ မ်ားေသာလုပ္ ရပ္ျဖစ္ပါသည္။ Facebook က ေဖာ္ျပေပးထားေသာ လူမႈကြန္ရက္ မ်ားကို အႏၲရာယ္ကင္းစြာႏွင့္ အက်ိဳး ရွိရွိအသံုးခ်ႏိုင္ေစ ရန္ လိုက္နာသင့္ ေသာအခ်က္မ်ားထဲတြင္ မိမိ၏ပတ္စ ေဝါ့အား အသိေပးထားမိျခင္းသည္ နံပါတ္ ၁ သတိျပဳစရာ လံုၿခံဳေရး ကိစၥ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ မိမိ၏ အေကာင့္တစ္ခုခုအား မိမိမိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးကိုလည္းဝင္ေရာက္ Log on ျပဳလုပ္ၿပီး စစ္ေဆးအသံုးျပဳေစ လိုေသာေၾကာင့္ ပတ္စေဝါ့ေပးလိုက္ ျခင္းမ်ိဳးသည္လည္း အႏၲရာယ္ရွိလာ ႏိုင္ေသာ လံုၿခံဳေရး ဆိုင္ရာအျပဳအမူ တစ္မ်ိဳးပင္ျဖစ္ ပါသည္။ အမွန္တကယ္ပင္ စစ္မွန္စြာ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာၿပီး ႐ိုးသားသူအေဖာ္မြန္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ယံုၾကည္ထိုက္ေသာခ်စ္သူဆိုပါက ျပႆနာမဟုတ္ေသာ္လည္း အျခားျဖစ္ရပ္မ်ားတြင္မူ သတိမူထား သင့္ေသာကိစၥျဖစ္သည္။

မိမိႀကိဳမျမင္ႏိုင္ေသာ အနာဂတ္တြင္ လက္ရွိပစၥဳပၸန္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရရွည္အတြက္ စိတ္မခ်ရ သည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ားအတြက္ မိမိအသံုးျပဳသည့္ အေကာင့္ ပတ္စေဝါ့မ်ားကို မည္သူကိုမွ် ေပးမသိျခင္းသည္သာ အေကာင္း ဆံုးျဖစ္ ပါလိမ့္မည္။ သို႔မဟုတ္၍ ေရွာင္လြဲမရ ေသာအေျခအေနတစ္ခုေၾကာင့္ ေပးမွ ျဖစ္မည့္ အေနအထားမ်ိဳး တြင္လည္း မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္း ပတ္စေဝါ့ကို ျပန္လည္ေျပာင္းလဲ၍ အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ Password ကို မိမိတစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္း သိထားျခင္းသည္သာ အႏၲရာယ္ အကင္းဆံုးအျပဳအမူ ျဖစ္ပါသည္။

၂။ ပတ္စေဝါ့သဲလြန္စ
လူမႈကြန္ရက္ဝက္ဘ္ဆုိက္ အမ်ားစုတြင္ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားေပးရသည့္ Personal Information က႑တြင္ မိမိ၏ပတ္စေဝါ့ကို ေမ့သြားပါက ယင္းဝက္ဘ္ဆိုက္မွ သတိေပးႏိုင္ရန္ အတြက္ဟု အေၾကာင္းျပ ကာေတာင္းသည့္ ပတ္စေဝါ့သဲလြန္စ Password hints မ်ားသည္လည္း အထူးသတိ ျပဳေပးရမည့္ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ဝက္ဘ္ဆိုက္မ်ားက ပတ္စေဝါ့ သဲလြန္စအတြက္ ပတ္စေဝါ့စကားလံုးမ်ားထဲမွ တစ္လံုးကို ေပးထားခိုင္း ပါသည္။ ”ကိုယ့္အိမ္က ေၾကာင္ ကေလးရဲ႕နာမည္ကဘာလဲ” ”ကိုယ့္ ရဲ႕ပထမဆံုးဆရာရဲ႕အမည္က ဘယ္သူလဲ” ”မိခင္ရဲ႕အပ်ိဳနာ မည္က ဘာလဲ” စသည္ျဖင့္ ေရးခိုင္းတတ္ ေသာ စကားဝွက္သဲလြန္စမ်ားကို သတိျပဳ၊ ဂ႐ုစိုက္ကာေပးသင့္ပါသည္။ မိမိ စကားဝွက္ကို မိမိ မဟုတ္ ေသာ အျခားသူတစ္ဦးဦး မွန္းဆမိသြားႏိုင္မည့္၊ သိသြားေစႏိုင္မည့္ စကားလံုးမ်ားကိုေပးမိျခင္း မွ ေရွာင္ ၾကဥ္သင့္ပါသည္။

၁။ မိမိအသိမေပးလိုေသာ အျခား အခ်က္အလက္မ်ား(အားလံုး)
အြန္လိုင္းလူမႈကြန္ရက္မ်ား ေပၚရွိ မိမိကိုယ္ပိုင္လံုၿခံဳေရးအစီအမံ Security Setting မ်ားသည္ မိမိ စိတ္ႀကိဳက္ ဖန္တီးျပဳျပင္ထားႏိုင္ေသာ အစီအမံမ်ားျဖစ္သျဖင့္ မိမိအတြက္ အလံုၿခံဳဆံုးႏွင့္ အက်ိဳးအရွိ ဆံုးျဖစ္ေစ ႏိုင္မည့္ လံုၿခံဳေရး အစီအမံမ်ားကိုသာ အခ်ိန္ယူေရြးခ်ယ္သင့္ပါသည္။ ဤ ကဲ့သို႔ Security Setting မ်ားကို မိမိက ေကာင္းစြာေရြးခ်ယ္ ခဲ့ေစကာမူ တစ္ခါ တစ္ရံတြင္ မိမိမျမင္ေစလိုေသာသူမ်ားက မိမိတင္လိုက္ေသာ Post မ်ားကို ျမင္ေတြ႕ေနႏိုင္ပါေသးသည္။ ဤကဲ့ သို႔ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ ယေန႔လူသံုး အမ်ားဆံုး လူမႈကြန္ရက္ျဖစ္ေသာ Facebook တြင္အျမင္ေတြ႕ႏိုင္ဆံုး ျဖစ္ပါ သည္။

ဥပမာ- မိမိက Face-book ၏အခမဲ့အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ Applications မ်ား၊ ဥာဏ္စမ္းပေဟဠိ Quizzes မ်ား၊ စစ္တမ္း Poll မ်ားကို အမွတ္တမဲ့အသံုးျပဳလိုက္မိပါကလည္း မိမိ၏ကိုယ္ပိုင္လံုၿခံဳေရးအစီအမံမ်ား ကို ၉ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဖြင့္ျပမိသလို ျဖစ္ တတ္ပါသည္။ Facebook တြင္ အခမဲ့ လြတ္လပ္စြာအသံုးျပဳႏိုင္ေသာ Applications ေပါင္း ၁၅ဝ ေက်ာ္ရွိသျဖင့္ အသံုးျပဳ သူမ်ား သတိထားဖြယ္ အခ်က္တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။ မည္သည့္လူမႈကြန္ရက္တြင္ Account ျပဳလုပ္အသံုးျပဳပါေစ၊ မိမိ တင္လိုက္ေသာ Status တစ္နည္း အားျဖင့္ ေဝမွ် လိုက္ေသာသတင္း အခ်က္ အလက္မ်ားမွတစ္ဆင့္ အႏၲရာယ္ တစ္စံု တစ္ရာ ျဖစ္လာႏိုင္မည့္ ျဖစ္ရပ္မွ တတ္ႏိုင္ သမွ်ကင္းေစရန္ အၿမဲတေစ သတိမူဂ႐ုျပဳသင့္ပါသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အင္တာနက္ ေပၚမွ လူမႈကြန္ရက္ အသံုးျပဳသူမ်ား အေနျဖင့္ When you doubt, Leave it out!” (သံသယရွိပါက မည္သည္ကိုမွ် မသံုးပါႏွင့္) ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္ ကို အၿမဲလက္ကိုင္သံုးျခင္းသည္သာ မိမိအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးႏွင့္ အလံု ၿခံဳဆံုး အကာအကြယ္ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

Ref : Facebook Safety (www.facebook. com),
http://www.tgdaily.com,
http://www.telegraph.co.
uk, http://www.nytimes.com.

အြန္လိုင္းေပၚတြင္ မမွ်၀င္သင့္ေသာ ကုိယ္ပုိင္အခ်က္အလက္မ်ား(၁)